Beton

Jodiumtabletten

Link naar jeugdjournaal

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/jodiumtabletten

Kerncentrale van Tihange

Nobelprijs voor Natuurkunde naar LIGO experiment

Albert Einstein, winnaar Nobelprijs 1921

Weiss, Barish en Thorne, winnaars 2017

Einstein bedacht dat zwaartekracht zorgt voor vervormingen in de ruimte. Hij voorspelde dat je snelle veranderingen van zwaartekracht kan voelen als golven in het water.

In 2034 gaat men dit experiment herhalen in de ruimte: drie satellieten komen 1-5 miljoen kilomter uit elkaar, genaamd LISA:

De zwaartekrachtmeters in deze satellieten zijn zo gevoelig, dat ze niet op aarde getest kunnen worden. Daarom is twee jaar geleden een satelliet gelanceerd die de zwaartekrachtmeters gaat testen in de ruimte, de LISA pathfinder.

Hangbruggen, hoogspanningsmasten en Sagrada Familia

We gaan door met het volgende bankbiljet. Rond 1500 raakte de spitsbogen van de gotiek uit de mode. Bovendien ontdekte men de ruines van oude Romeinse en Griekse gebouwen. Men ging deze bogen, driehoeken en pilaren weer gebruiken, en zo ontstond de renaissance, oftewel wedergeboorte:

Het concertgebouw in Amsterdam is een mooi voorbeeld:

En natuurlijk het witte huis:

En het capitool, het parlementsgebouw van de Verenigde Staten

De Sint Pieter in Rome:

Na 100 jaar van sobere gebouwen had men weer behoefte aan weelderige gebouwen, en begon de Barok.

Barok heeft vaak gebogen muren, zoals deze kerk in Rome:

En ovale koepels, zoals hier in Duitsland:

Let ook op de engeltjes die eruitzien als mollige babies:

In Nederland zie je deze stijl heel weinig, omdat men in Nederland meer van sobere gebouwen hield. Een uitzondering is de Nicolaaskerk in Amsterdam:

En dan komen we aan bij de moderne tijd, met glas en staal:

Een stijl die in 1900 ontstond was de Jugendstil oftewel jeugdstijl. Kermerken zijn de natuurlijke vormen zoals bomen en bladeren. Dit was mogelijk dankzij smeedijzer.

Het beroemdste gebouw dat ook vaak tot de Jugendstil wordt gerekend is de Sagrada Familia in Barcelona, ontworpen door Antoni Gaudi:

Binnen zijn ook pilaren en bogen, maar heel anders dan in romaanse en gotische kerken. De bogen bestaan uit vertakkingen, zodat het lijkt alsof je door een bos loopt.

Hoe kreeg Gaudi dit voor elkaar? Ten eerste kon hij betere materialen gebruiken. In alle pilaren zit gewapend beton. Dan kan je goed zien als je naar de bouw kijkt:

Maar hoe zorg je ervoor dat alle takken de juiste vormen hebben zonder dat ze breken? Hiervoor keek Gaudi naar andere moderne bogen, namelijk van bruggen, zoals de Brienenoordbrug in Rotterdam:

De Stari Most in Mostar, Bosnie:

En "the iron bridge" in Engeland:

Al deze bruggen zorgen dat het staal alleen op druk wordt belast. Maar als je het omdraait, dat heb je een kabelbrug, waarbij de kabel alleen op trek wordt belast:

Hoogspanningskabels hebben dezelfde vorm:

De vorm van de boog is geen circel, maar een hyperbool:

En zo ontwierp Gaudi zijn kerk: bouw een model van touw, neem een spiegel en je hebt een gebouw van steen!

Men hoopt dat het gebouw over 10-20 jaar af is. Dan is het de hoogste kerk van de wereld (170m)

En hoe zit het dan met de Eiffeltoren?

In het oorspronkelijke ontwerp zaten nog geen bogen, maar zijn er later voor de sier toegevoegd:

Leonardo da Vinci heeft ook ooit een boogbrug bedacht, die uit losse onderdelen bestaan: